به گزارش شادا، حجت الله صیدی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری به تشریح آخرین وضعیت بازار سرمایه پرداخت و به پرسش‌های مطرح‌شده درباره سهام عدالت، عملکرد بازار، و چالش‌های پیش رو پاسخ داد.
سود سهام عدالت در راه است
صیدی اعلام کرد که سود سهام عدالت سال ۱۴۰۳ تا چند هفته آینده به حساب سهامداران واریز خواهد شد. این سود که از تجمیع سود تقسیمی شرکت‌های مشمول سهام عدالت به دست آمده، به گفته وی، به دلیل تکمیل پرداخت‌ها توسط اکثر شرکت‌ها، کمی بیشتر از دوره‌های قبلی خواهد بود.
وی افزود: تنها دو یا سه شرکت باقی مانده‌اند که سود خود را پرداخت نکرده‌اند. همکاران ما در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در حال پیگیری هستند تا این فرآیند نهایی شود.
صیدی همچنین گفت: میزان دقیق سود به وضعیت نقدینگی شرکت‌های باقی‌مانده بستگی دارد، اما انتظار داریم افزایش اندکی داشته باشد.
وی تاکید کرد: شرکت‌های مشمول سهام عدالت موظف‌اند سودهای تقسیمی مجامع را در مهلت مقرر پرداخت کنند. این سودها در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تجمیع شده و به حساب سهامداران واریز می‌شود. بخش عمده این ارقام جمع‌آوری شده و تنها دو یا سه شرکت باقی مانده‌اند که ظرف دو تا سه هفته آینده فرآیند نهایی خواهد شد.
وضعیت سهام عدالت و بازگشایی نمادها
رئیس سازمان بورس با اشاره به آزادسازی کامل سهام عدالت تصریح کرد: منظور از آزادسازی این است که سهام هر فرد، چه به‌صورت مستقیم و چه غیرمستقیم، در کد سهامداری او مشخص شده است. سهامداران مستقیم، سهام شرکت‌های سرمایه‌پذیر و سهامداران غیرمستقیم، سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی را در سبد خود دارند.
وی ادامه داد: بازگشایی نمادهای سهام عدالت جهت معامله، حدود یک سال پیش متوقف شده بود، زیرا مجامع استانی برگزار نشده یا هیئت‌مدیره شرکت‌ها تکمیل نشده بود. شورای عالی بورس مصوب کرده بود که تا ۳۱ تیرماه ۱۴۰۴، تمام مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی برگزار شود تا پس از آن، نمادها بازگشایی شوند. بااین‌حال، به دلیل شرایط خاص و تأخیر در برگزاری برخی مجامع و حسابرسی صورت‌های مالی، این مهلت تا پایان شهریور تمدید شد.
صیدی اضافه کرد: تاکنون در ۷ استان از ۲۸ استان، مجامع برگزار و صورت‌های مالی تصویب شده است. شرط تقسیم سود، تصویب صورت‌های مالی است و پس از تکمیل این فرآیند، نمادها برای معامله باز خواهند شد.
رئیس سازمان بورس با اشاره به فرمان مقام معظم رهبری در خصوص سهام عدالت بیان کرد: دو نکته کلیدی در این فرمان مطرح شده است؛ نخست، تشویق سهامداران به ماندگاری در بازار و دوم، جلوگیری از بازگشت مدیریت سهام به دولت. جهت بازگشایی نمادها، باید اطمینان حاصل شود که سهامداران خرد بتوانند براساس نیاز نقدینگی خود اقدام به فروش کنند، بدون اینکه سهام به‌صورت ناگهانی عرضه شود و ارزش آن کاهش یابد. همچنین باید از تسلط سهامداران عمده بر شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی جلوگیری شود.
وی تأکید کرد: جهت جلوگیری از اختلاف قیمت بین استان‌ها، شورای عالی بورس تصمیم گرفته تا بازگشایی نمادها پس از برگزاری مجامع تمام استان‌ها انجام شود. در اساسنامه شرکت‌ها نیز محدودیت‌هایی مانند سقف ۲.۵ درصدی سهامداری برای هر فرد پیش‌بینی شده تا هیچ سهامداری نتواند کنترل شرکت را در دست بگیرد.
تاب‌آوری بازار سرمایه در شرایط پساجنگ
صیدی با اشاره به تاب‌آوری بالای بازار سرمایه در یک سال اخیر، گفت: با وجود جنگ ۱۲ روزه اخیر، میانگین معاملات روزانه بازار به حدود ۸ هزار میلیارد تومان رسیده که دو برابر سال گذشته است.
وی افزود که تعداد روزهای مثبت و منفی بازار تقریباً برابر بوده (۴۶ درصد مثبت و ۵۴ درصد منفی) و این وضعیت مشابه بورس‌های جهانی مانند نیویورک، لندن، یا مسکو است. شاخص کل بورس از شهریور ۱۴۰۳ تا کنون حدود ۲۵ درصد بازدهی داشته، در حالی که برخی سرمایه‌گذاران تا ۲۰۰ درصد سود کسب کرده‌اند. صیدی تأکید کرد که بازار در شرایط عادی قرار دارد و نوسانات آن بخشی از ذات بازار است.
حمایت از سهامداران خرد و نقدشوندگی بازار
رئیس سازمان بورس افزود: در روزهای ابتدایی جنگ ۱۲روزه و با تصمیم شورای عالی بورس، جهت حفاظت از دارایی‌ها، بازار به مدت ۹ روز بسته شد. پس از بازگشایی، تمرکز بر نقدشوندگی بازار و حمایت از سهامداران خرد و شرکت‌های کوچک غیرسرمایه‌گذاری بود. در آن دوره، از مجموع ۲ هزار و ۱۵۰ میلیارد تومان دارایی سهامداران خرد و شرکت‌های کوچک، تنها کمتر از ۵۰ هزار میلیارد تومان سهام عرضه شد و خروج نقدینگی از بازار حدود ۵۴۰ تا ۵۵۰ میلیارد تومان بود.
وی همچنین از تزریق ۴۱ همت توسط نظام بانکی به بازار خبر داد و گفت: این مبلغ از ۶۰همت تصویب شده منابع بانکی است که صرف خرید سهام، یونیت‌های صندوق تثبیت و توسعه و سهام بلوکی شد و تحت نظارت کامل انجام گرفت.
نقش صندوق‌ها در مدیریت ریسک
صیدی با اشاره به وجود ۵۳۳ صندوق سرمایه‌گذاری در پاسخ به انتقادات درباره نقش صندوق‌های سرمایه‌گذاری، به‌ویژه صندوق‌های اهرمی، گفت که این صندوق‌ها تنها ۲.۷ درصد از سهام بازار را در اختیار دارند و تحت نظارت هوشمند سازمان بورس هستند.
وی با رد ادعای تأثیر منفی این صندوق‌ها بر بازار سهام، اظهار داشت: صندوق‌های اهرمی برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر طراحی شده‌اند و نسبت اهرمی آنها به دقت نظارت می‌شود.
رئیس سازمان بورس افزود که در سال گذشته، ماهانه حداکثر ۲ تا ۳ مورد تخلف منجر به محکومیت (عمدتاً جریمه) گزارش شده و سامانه شفافیت سازمان بورس این موارد را رصد می‌کند.
تعامل با بانک مرکزی و عرضه خودرو در بورس
صیدی از تعامل با بانک مرکزی برای بازنگری در نرخ سود بانکی و تفاوت نرخ ارز توافقی با بازار آزاد خبر داد.
وی نرخ‌های بالای سود بانکی را بدون ریسک و تضمین‌شده دانست که می‌تواند بر بازار سرمایه اثر منفی بگذارد.
او گفت: این موضوع برای ساماندهی اقتصاد و بازار سرمایه در حال پیگیری است.
درباره عرضه خودرو در بورس کالا، صیدی اعلام کرد که سازمان بورس آمادگی کامل دارد، اما تصمیم نهایی به هماهنگی تولیدکنندگان با وزارت صمت بستگی دارد. وی تأکید کرد که عرضه خودرو در بورس کالا به معاملات منصفانه‌تر منجر خواهد شد.
پیش‌بینی‌پذیری و حمایت از سهامداران خرد
صیدی وظیفه اصلی سازمان بورس را پیش‌بینی‌پذیر کردن بازار، حمایت از سهامداران خرد و ایجاد محیط منصفانه برای معاملات دانست. وی گفت: نوسان ذات بازار است، اما ما باید آن را قاعده‌مند کنیم. او افزود که تعامل با سازمان برنامه، بانک مرکزی، و وزارت اقتصاد برای تدوین بودجه‌ای در راستای منافع سهامداران ادامه دارد. همچنین، با شرکت‌ها برای ارائه گزارش‌های شفاف‌تر در سامانه کدال همکاری می‌شود تا سرمایه‌گذاران بتوانند تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند.
چالش‌های ناترازی انرژی
صیدی به تأثیر ناترازی انرژی بر بازار اشاره کرد و گفت: در سال ۱۴۰۳ برخی کارخانه‌ها به دلیل قطعی برق یا گاز تنها ۱۰ ماه فعالیت داشتند.
وی افزود که با همکاری وزارت نیرو و صمت، تلاش می‌شود این قطعی‌ها کاهش یابد و قابل پیش‌بینی شود تا شرکت‌ها بتوانند برنامه‌ریزی بهتری داشته باشند.
صندوق‌های کالایی و نقره
درباره صندوق‌های کالایی، صیدی اعلام کرد که صندوق نقره پس از تأمین شمش نقره با خلوص ۹۹.۹۹ درصد، از روز چهارشنبه نهایی شده و به زودی راه‌اندازی خواهد شد.
وی افزود که صندوق‌های طلا نیز با پشتوانه کافی در بورس کالا فعال هستند.
رئیس سازمان بورس در پایان تأکید کرد که بازار سرمایه با وجود چالش‌های کلان اقتصادی، از بلوغ و تعقل کافی برخوردار است.
وی از سهامداران خواست با صبر و آگاهی در بازار فعالیت کنند، زیرا بازار به صبر پاداش می‌دهد و به شتاب جریمه می‌کند. صیدی ابراز امیدواری کرد که با رفع موانع، بازار سرمایه به محیطی پیش‌بینی‌پذیرتر و منصفانه‌تر برای همه سرمایه‌گذاران تبدیل شود.